قله کرکس به ارتفاع 3895 متر، بخشی از رشته کوه های مرکزی ایران است و مهمترین کوه شهرستان نطنز (اصفهان) بشمار می رود.

نام کوه کرکس
وجه تسمیه نام این کوه بخاطر، وجود کرکس هایی کوچکی است، همچون باز شکاری که بر فراز دامنه آن در پروازند.

روایت دیگری نیز وجود دارد، اینکه دامنه این کوه شکارگاه شاه عباس صفوی بوده و باز شکاری (کرکسی) در شکار به او کمک میکرده است روزی شاه جام آبی را که آغشته به زهر ماری بوده می خواسته بنوشد وآن باز شکاری (کرکس) با بال زدن و ریختن آب آن ظرف مانع نوشیدنش می گردد بنابراین شاه با عصبانیت کرکس را کشته و بعد ازآنکه از ماجرا آگاه می شود ازکرده خود سخت پشیمان شده وبرروی جسد آن کرکس آرامگاهی دردامنه کوه ساخته که تابحال نیزآثار آن آرامگاه موجود است وبه همین علّت این کوه را کرکس مینامند.

موقعیت جغرافیایی و ویژگی های منطقه:
رشته کوه کرکس از کوههای مرکزی ایران به شمار میرود و پهنه ای به وسعت 3400 کیلومترمربع را زیر پوشش قرار داده است که در جهت شمال غربی – جنوب شرقی امتداد یافته است .

این کوه در استان اصفهان قرار گرفته‌است و شمال غربی آن شهرستان کاشان و در جنوب شرقی شهرستان نطنز، شرق شهرستان برخوار و میمه و غرب شهرستان اردستان واقع شده‌است و ارتفاع آن از سطح دریا 3895 متر است.

مختصات جغرافیایی کوه کرکس عبارتند از : N : 3 , 27 ' , 21 و E : 51 ,47 ' , 59

رشته کوه کرکس از سنگهای آذرین متوسط از لحاظ اسیدی یا بازی آذر آواری تشکیل شده است . از نظر زلزله خیزی مناطق جنوبی آن پرزیان و مناطق شمالی آن نیمه زیان به حساب می آیند.

کوه کرکس حاصل گدازه‌هایی است که از راه شکاف‌های موجود در سطح زمین به بیرون راه یافته‌اند. سطح زیر پوشش کوهستان کرکس در استان اصفهان بالغ بر 300 هزار هکتار است که 98 هزار هکتار آن به عنوان منطقه شکار ممنوع انتخاب و اعلام شده‌است.

قله‌های کوهستان کرکس به علت ارتفاع زیادی که دارند تقریباً در نیمی از سال پوشیده از برف بوده و منبع اصلی چشمه‌های متعددی است که در دامنه‌های این کوهستان جریان دارند.

میزان بارندگی سالانه آن بین 200 تا 300 میلیمتر است که این کوهستان را در شمار مناطق خشک تا نیمه خشک قرار داده است. از کوهستان کرکس رودهایی چند که اغلب خشک رودی بیش نیستند سرچشمه می گیرد. سرچشمه رودهای منطقه بیشتر تا اوایل تیر ماه خشک میشوند .

دامنه‌های کرکس به دلیل وجود منابع آب کافی و نیز اعتدال شرایط اقلیمی و رویش انواع گیاهان مرتعی، زینتی و تجاری در ردیف مراتع نسبتا خوب منطقه و کشور است. پوشش گیاهی منطقه بیشتر شامل گیاهان بوته‌ای (انواع گندمیان، درمنه، گون، گیاهان دارویی و …) و درختچه‌هایی است که به صورت پراکنده دیده می‌شود. کوهستان

موقعیت جغرافیایی و شرایط زیستی منطقه کرکس به گونه‌ای است که امکان وجود انواع جانوران وحشی اعم از خزندگان، پرندگان و پستاندارانی نظیر کل و بز، قوچ و میش وحشی، آهو، گراز (خوک وحشی )، گرگ، شغال، روباه، کفتار، گربه وحشی، پلنگ، تشی، پایکا ( نوعی موش صحرایی که در ارتفاعات زیست می‌کند) و غیره در آن وجود دارد.

پیش بینی آب و هوا
صعود قله کرکس در چهار فصل امکان پذیر است فقط در فصل زمستان، سرمای بسیار شدیدی در این منطقه وجود دارد و صعود به این قله نیازمند به تجهیزات زمستانی است.

پیش بینی 6 روزه وضعیت آب و هوا قله کرکس توسط سایت mountain forecast در ارتفاع های گوناگون:

2000 متر , 3000 متر , 3890 متر

مسیرهای صعود کرکس:
مسیر جنوبی: روستای کشه، متوسط زمان صعود بین 5 تا 7 ساعت (متداول ترین مسیر صعود)
مسیر شرقی: روستای طامه، متوسط زمان صعود بین 7تا 8 ساعت
مسیر شمال شرقی: روستای اوره، متوسط زمان صعود 6 ساعت
مسیر شمال غربی: روستای بیدهند، متوسط زمان صعود 6 ساعت
خط الراس: مسیر چشمه لاعشه از طریق چشمه اصفهانیها
خط الراس: مسیر گله از مسیر طامه

مسیر جنوبی(کشه):
این مسیر از طرق رود که در فاصله 25 کیلومتری نطنز است شروع می شود طرق رود نیز در جاده نطنز-اصفهان قرار دارد و تا کشه که آخرین آبادی در مسیر است 5 کیلومتر فاصله دارد. از کشه به طرف چشمه اصفهانی ها که در مجاورت یک مرکز توریستی (مرغداری سابق) است می رویم و بعد از چشمه در راه مالرو به طرف شمال رفته، تا به چشمه لیاسن برسیم که تا اینجا شیب راه کم است. از مشخصات این چشمه درختان گردو است، از اینجا به بعد شیب تند می شود. در مسیر باید از کنار آبشار بگذریم با پشت سر گذاشتن آبشار پناهگاه نمایان می شود. پناهگاه کرکس در سال 1384 به همت هیئت کوهنوردی استان اصفهان ساخته شده است و تنها پناهگاه موجود در منطقه کرکس است. پناهگاه کرکس شامل سه اتاق و یک سالن بزرگ می باشد که گنجایش دست کم 60 کوهنورد را دارد. اتاق های تمیز، چشمه در کنار پناهگاه و سرویس بهداشتی از امکانات دیگر پناهگاه کرکس می باشد. پناهگاه بزرگ و زیبای در سال 1384 افتتاح گردیده است. مسئول پناهگاه آقای محمد حوض ماهی، فارغ‌التحصیل رشته تربیت بدنی از دانشگاه اصفهان است که از بعدازظهر چهارشنبه تا جمعه شب در آنجا حضور دارند. برای صعود در روزهای دیگر هفته و استفاده از پناهگاه، باید قبلا با هیئت کوهنوردی استان اصفهان هماهنگی لازم صورت پذیرد. البته جانپناه فلزی و قدیمی کرکس کمی بالاتر از پناهگاه جدید هنوز قابل استفاده است.

بعد از پناهگاه که چشمه ای روبروی آن دائماً جریان دارد راه مالرو با شیبی تند در کنار شن اسکی ادامه می یابد تا به آسمان گدار می رسد و قله نمایان می شود. راه بازگشت از شن اسکی است متوسط زمان صعود از این مسیر 5 ساعت است.

حکم صعود به قله کرکس: در پناهگاه کرکس صادر می شود!

مسیر شرقی(طامه):
این مسیر از نطنز شروع می شود. که باید از جنب هتل سرابان به روستای طامه در غرب نطنز برویم. این جاده حدود 4 کیلومتر است از طامه به طرف باغهایی که در غرب ده به نام دراش هستند می رویم در اینجا دو دره واقع است یکی پاپول که در امتداد باغهای ده قرار دارد و در انتهای آن آبشار زیبایی وجود دارد و دره دیگر به نام پاکدار که در جنوب باغها است و مسیر از این دره شروع می شود که باید تا گردنه آن برویم و سپس از کمرکش کوه به طرف غرب حرکت کنیم. مشخصه صحیح بودن این مسیر تک درخت سپیدار بلند است که از کنار آن می گذریم و سپس با گذشتن از دره ای فرعی به دره ای طولانی می رسیم که به قله منتهی می شود این مسیر بسیار زیبا است آب تا یک ساعت مانده به قله جریان دارد به همین دلیل آبشارهای متعددی در مسیر دیده میشود. لازم به ذکر است که آبهای دره های دیگر نیز به این دره می پیوندند که این نیز صحیح بودن مسیر را نشان می دهد قسمتهای آخر این دره سنگی می شود که باید این سنگها را دور زد تا به قله رسید زمان طی شده در این مسیر 6 الی 7 ساعت است.

مسیرشمال شرقی(اوره):
پس از خروج از نطنز به میدانی که تابلوی روستای اوره را دارد میرسم بایستی به سمت کاشان مسیر را ادامه دهیم تا به جاده جدید تاسیس شده که تابلوی امام زاده سلطان گورآباد را دارد برسیم این جاده از بالای روستا اوره میگذرد. تا ده اوره حدود 5 کیلومتر است با خودروهای خود میتوانیم تا امامزاده سلطان گورآباد برویم سپس مسیر را از پایین امامزاده ادامه میدهیم دره اصلی را که همواره جریان آب بیشتری دارد ادامه میدهیم پس از ورود به دره در حدود 30 دقیقه بعد، از کنار آبشار گذشته و در انتها به یک شیب تند شنی می رسیم که به قله منتهی می شود. این مسیر نیز یکی مسیرهای زیبای کرکس میباشد و حدود 6 ساعت مدت صعود طول میکشد.

مسیر شمال غربی (بیدهند):
برای رسیدن به بیدهند بعد از طی 18 کیلومتر از جاده نطنز-کاشان(جاده قدیم) به پل هنجن می رسیم از این پل جاده فرعی دو قسمت می شود که یکی به ابیانه منتهی می شود و جاده دیگر پس از گذشتن از روستای هنجن-چیمه-لوجر به دو راهی بیدهند-فریز هند می رسد که جاده سمت چپ به بیدهند منتهی می شود این جاده تا روستای چیمه آسفالت است. در بیدهند امامزاده أی واقع است که برای شب ماندن مناسب است. از روستا به طرف جنوب می رویم تا به آخر بیشه ده برسیم. راه صعود از این محل شروع می شود که با طی کردن راه مالرو در کنار آب به دو راهی می رسیم که در کنار آغل سنگی ساخته شده است و با ادامه دره سمت چپ و راه مالرو به طرف جنوب و تا سرچشمه آب پیش می رویم و سپس با صعود از دامنه شرقی دره به طرف جنوب شرقی ادامه مسیر می دهیم تا به صخره بر می خوریم که نباید با آن درگیر شد و باید از کنار آن و باز هم به طرف جنوب شرقی حرکت نمائیم تا به قله برسیم. زمان صعود حدود 5 ساعت طول میکشد.