دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال در یکی از دره های کوهستان، در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار و عمق متوسط ۵ متر از نظر آنوبانینی یکی از زیباترین و دیدنی ترین دریاچه های ایران می باشد. در حال حاضر نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان که از زمره بهترین نوع ماهیان دنیا می باشد در آن پرورش داده می شود که هر ساله عده زیادی از مردم جهت ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند. منظره بدیع و کم نظیر این دریاچه آن را به یکی از بهترین تفرجگاه های تابستانی منطقه بدل میکند و باید در برنامه های تابستانی حتما مد نظر باشد.

 سوباتان در فاصله ۳۶ کیلومتری شمال غرب شهر تالش و ۱۷ کیلومتری جنوب شرقی دریاچه نئور در ارتفاع ۱۹۰۰-۱۹۷۰ متری از سطح دریاهای آزاد قرار دارد. آبادی ییلاقی سوبانان روبروی بلندترین کوه رشته کوه تالش «ریشکاجی یا ریشگاسر» قرار دارد. جمعیت منطقه ییلاقی سوباتان شامل گزنه هونی، بیده پشت، هونی یش، قوری دره، قلعه بین یوردی، گنجخانه، ورزان و... بصورت فصلی متغیر است. بهار، تابستان و اوایل پائیز، منطقه پر از هیاهو و جنب و جوش است، ترکیب جمعیتی عمدتاً از تالشان و بومیانی است که به دامداری و دامپروری مخصوصاٌ پرورش گوسفند مشغول هستند. دیگر ساکنین از اهالی بخش لیسار (کرگانرود) تالش هستند. 

دریاچه نُئور 

دریاچه‌ای ما بین شهر اردبیل و شهر خلخال در استان اردبیل واقع است.ریشه اسم نئور کلمه ای مغولی است. در زبان مغولی به دریاچه نوور می گویند و در ترکی آذربایجانی به دریاچه کوچکی که رودخانه ای به آن نمی ریزد نئور گفته می شود. در جمهوری آذربایجان سه دریاچه با نامهای آجی نئور (در شهرستان شکی) نئور (شهرستان قاخ) و نئور (شهرستان قبله) وجود دارد.

این دریاچه در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به‌طرف خلخال در یکی از دره‌های کوهستان باغرو و در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار مشتمل بر دو دریاچه کوچک و بزرگ است که در فصل بهار به هم می‌پیوندند و دریاچه واحد را به وجود می‌آورند و عمق متوسط ۵ متر است.

دانشنامه جهان اسلام این دریاچه را بخشی از جغرافیای منطقه تالش معرفی کرده است.

 سیمای عمومی

دریاچه نئور یک دریاچه طبیعی و آب شیرین می‌باشد در بلندیهای باختری رشته کوه باغرو (تالش) بر روی ولکانیت پرفیر آندزیتی – ائوسن بالایی ایجاد شده است. در سال ۱۳۶۶۶ به منظور ذخیره آب جهت استفاده‌های کشاورزی سدی در تنها خروجی دریاچه (قانلی دره) احداث و مورد بهره‌برداری قرار گرفت .
بارندگی مناسب و وجود چشمه‌های فراوان سبب پایداری وضعیت دریاچه شده ضمن آنکه هوای مطبوع منطقه زمینه بسیار مناسبی برای جذب گردشگر خصوصاً در اوقات گرم سال را فراهم کرده است. این منطقه دارای پوشش گیاهی متنوعی از گیاهان خشکی زی و آبزی است. دریاچه نئور زیستگاه برخی از گونه‌های پرندگان مهاجر عبوری است .
محدوده دریاچه نئور، به دلیل ضوابط خاص موجود بر این منطقه، که به‌عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست‌محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد لذا شکار هر گونه پرنده آبی در این دریاچه ممنوع بوده لذا عوامل خاص طبیعی و انسانی حیات وحش این منطقه راتهدید نمی‌کند.^[۴] ارزش تالابها: این دریاچه دارای ارزشهای زیستگاهی – اکوتوریستی – زنبور داری – کشاورزی  ودامداری می با شد.

  منبع تامین کننده آب

نزولات جوی منبع اصلی تأمین آب چشمه‌های ورودی و دریاچه می‌باشد. در اطراف دریاچه چشمه‌های گسلی فراوانی وجود دارد که دبی آب این چشمه‌ها بر حسب مقادیر نزولات برفی سالیانه و پایداری برف چالها در ایام گرم و موقعیت آنها متفاوت می‌باشد. وجود چشمه‌های متعدد حوضه آبریز دریاچه نئور از مهمترین منابع تأمین آب دریاچه بشمار می‌رود.

 ماهی گیری

این دریاچه دارای نوعی ماهی به نام قزل‌آلای رنگین کمان می‌باشد. هر ساله به میزان اندک بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان جهت کنترل جمعیت گامارس‌های موجود در دریاچه‌های رهاسازی می‌گردد. در شهریورماه مسابقه تفریحی تحت عنوان «مسابقه ماهیگیری» در این دریاچه بین دوستداران صید ماهی انجام می‌شود.
ماهی‌های دریاچه نئور هر سال پیش از زمستان صید و جمع‌آوری می‌شوند زیرا در اثر یخ زدن دریاچه این ماهی‌ها نمی‌توانند در زمستان زنده بمانند و پس از زمستان دوباره ماهی‌های کوچک پرورشی در نئور رها می‌شوند.
متأسفانه چند سال پیش توسط افراد ناشناس تعدادی ماهی کپور در دریاچه ریخته شد که با افزایش آنها نزدیک به دو سال است که ماهی قزل آلا در دریاچه وجود ندارد.
با بهره‌گیری از آب این دریاچه، تعدادی استخر پرورش ماهی نیز در پیرامون اردبیل درست شده‌است.

 راه های دسترسی به دریاچه

راه اصلی برای رسیدن به دریاچه:
پس از طی حدود ۳۵ کیلومتر از شهر اردبیل به سمت شهر خلخال به ده بودالالو می‌رسیم. سپس می‌بایست جاده‌ای به طول ۱۳ کیلومتر را به سمت بالای کوه طی کرده و پس از گذر از کنار روستای عباس‌آباد (در فاصله ۸ کیلومتری جاده و ۵ کیلومتری دریاچه) به دریاچه رسید. جاده کوهستانی برای رسیدن به این دریاچه آسفالت بوده، ولی جاده دور دریاچه خاکی می‌باشد.
مسیرهای کوهنوردی و گردشگری:
۱- هشت پر (طالش)، ریگ، کیش دیبی، شیله، مریان، قلعه جوق، حفظ‌آباد و عباس‌آباد.
۲- خلخال، گیوی، فاراب، قره قشلاق، کزور، خلفلو، هل آباد، حفظ‌آباد و عباس‌آباد.
۳- اردبیل، هیر، شبلو و عباس‌آباد.

 منابع

1.        Dervla Murphy (2007) Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals, London, John Murray, page 173

2.        Account Suspended

3.        تالش (یا طالش)

4.        آشنایی با دریاچه نئور اردبیل-همشهری آنلاین

5.       اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳خ.

 

علاقمندان می توانند تصاویر این پیمایش را در لینک زیر ملاحظه فرمایند:
public-relationship.old.rhc.ac.ir/fa/gallery/238/PhotoList/کوهنوردی.پیمایشی.مرکز.قلب.و.عروق.شهید.رجایی.دریاچه.نئور.به.سوباتان.ویژه.آقایان.html

خبرنگار: پیام احمدی کاشانی